Wybuchy wulkanów przyczyniły się do epidemii Czarnej Śmierci
5 grudnia 2025, 11:10Martin Bauch z Instytutu Historii i Kultury Europy Wschodniej im. Leibniza oraz Ulf Büntgen z University of Cambridge uważają, że do pandemii Czarnej Śmierci, która w połowie XIV wieku mogła zabić nawet połowę populacji Europy, przyczynił się... wybuch wulkanu w tropikach. Wyniki swoich badań naukowcy opisali na łamach Nature Communications. Earth & Environment.Wielka pandemia, jedna z największych w historii ludzkości, rozpoczęła się w Europie 1347 roku.
Sam zapach tłuszczu podczas ciąży wystarczy, by u dziecka rozwinęła się otyłość
4 grudnia 2025, 13:00Sam zapach tłustego pożywienia, który czuje dziecko w okresie płodowym oraz w czasie karmienia piersią, zwiększa ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2. w dorosłym życiu. Uczeni z Instytutu Badań nad Metabolizmem im. Maxa Plancka karmili ciężarne myszy zdrową dietą o niskiej zawartości tłuszczu, która jednak pachniała tłuszczem, na przykład bekonem. U mysich matek metabolizm się nie zmienił, jednak ich dzieci silniej reagowały na dietę wysokotłuszczową, rozwijała się u nich większa otyłość i insulinooporność.
Kot domowy trafił do Europy zaledwie 2000 lat temu. Przybył z Afryki nie z Bliskiego Wschodu
4 grudnia 2025, 10:24Udomowione koty pojawiły się w Europie zaledwie 2000 lat temu, czytamy na łamach Science. Piszemy na nowo historię klasyczną. Kot domowy pojawił się w Europie nie dzięki pierwszym rolnikom z Bliskiego Wschodu, a za pośrednictwem późniejszych sieci handlowych na Morzu Śródziemnym, mówi Bea De Cupere z Belgijskiego Królewskiego Instytutu Nauk Naturalnych. Międzynarodowy zespół badawczy, na czele którego stali Marco De Martino i Claudio Ottoni z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, stwierdził, że koty domowe przybyły do Europy z Afryki Północnej.
W Bazylei archeolodzy znaleźli średniowieczną pieczęć kantora miejscowej katedry
3 grudnia 2025, 10:58Podczas renowacji nadbrzeżnego muru, położonego poniżej tarasu widokowego Pflaz na tyłach Katedry w Bazylei, trafiono na zabytki z liczącej ponad 2000 lat historii miasta. Archeolodzy znaleźli rzymskie monety, elementy konstrukcyjne pierwszego bazylejskiego basenu na wolnym powietrzu oraz średniowieczną pieczęć. I to właśnie ona w największym stopniu przyciągnęła uwagę specjalistów.
Brytyjskie muzea mogą łatwiej zwracać zabytki. Nowe przepisy nie dotyczą British Museum
28 listopada 2025, 10:00W Wielkiej Brytanii zaczęły obowiązywać przepisy, które ułatwiają zwrot zabytków do państw ich pochodzenia. Pozwalają one muzeom, które są zarejestrowane jako instytucje charytatywne i nie zostały uznane za muzea narodowe, przekazanie za granicę zabytków na podstawie „zasad moralnych”. Spod działania tych przepisów wyłączono jednak – ze względu na przepisy, którymi są objęte (np. British Museum Act z 1963 roku zabrania zbywania przedmiotów z jego kolekcji) – 16 instytucji i muzeów, w tym British Museum, Tate Gallery i National Gallery.
Archeolodzy w tajemnicy pracowali przy nietypowym pochówku kobiety z epoki wikingów
18 listopada 2025, 10:24Przez kilka ostatnich miesięcy w wielkiej tajemnicy na farmie Val w gminie Ørland pracował zespół archeologów. Wezwał ich poszukiwacz skarbów Roy Søreng, który dzięki wykrywaczowi metali znalazł broszę o miseczkowatym kształcie. Tego typu biżuteria była typowa dla wczesnośredniowiecznych kobiecych strojów ze Skandynawii. A archeolodzy tym chętniej udali się na miejsce znaleziska, że w tej samej farmie kilka miesięcy wcześniej odkryto pochówek wikingów.
Metale ziem rzadkich w paproci. Fitogórnictwo zapewni dostęp do cennych minerałów?
17 listopada 2025, 10:00Na południu Chin rośnie wiecznie zielona paproć, która tworzy niewielkie kryształki zawierające metale ziem rzadkich. Odkrycie to daje nadzieję na bardziej ekologiczne, mniej niszczące środowisko, pozyskiwanie tych pierwiastków. Metale ziem rzadkich to 17 pierwiastków niezbędnych do funkcjonowania nowoczesnych technologii. Występują one w wielu miejscach na świecie, ale nie wszędzie w takich stężeniach, by ich wydobywanie było opłacalne. Pozyskiwanie tych pierwiastków wiąże się z niszczącą środowisko tradycyjną działalnością górniczą oraz wykorzystywaniem toksycznych odczynników chemicznych. Nic więc dziwnego, że naukowcy poszukują bardziej ekologicznych metod ich wydobywania.
W końcu zaobserwowano koronalny wyrzut masy na gwieździe innej niż Słońce. Był potężny
13 listopada 2025, 15:18Międzynarodowy zespół naukowy zdobył pierwszy dowód na koronalny wyrzut masy (CME) na gwieździe innej niż Słońce. CME, słoneczne erupcje, podczas których olbrzymie ilości materiału są wyrzucane w przestrzeń kosmiczną, są często obserwowanym zjawiskiem. Wpływają one na pogodę kosmiczną, pozwalają nam podziwiać zorze polarne i nie ma najmniejszych powodów, dla których zjawiska takie nie miałyby zachodzić na innych gwiazdach. Dotychczas jednak nie udało się zdobyć bezsprzecznego dowodu na ich istnienie. Udało się to dopiero dzięki kosmicznemu obserwatorium NMM-Newton Europejskiej Agencji Kosmicznej i europejskiemu międzynarodowemu interferometrowi LOFAR, którego 3 stacje znajdują się w Polsce.
Rodzina od pokoleń przechowywała starą książkę. Okazało się, że to unikatowy skarb
13 listopada 2025, 10:08W pewnej rodzinie z okolic Bergen od pokoleń znajdowała się stara książka. Rodzinna tradycja mówiła, że pochodziła ona z klasztoru na zachodzie kraju. Niedawno jej członkowie postanowili przekazać ją do Narodowej Biblioteki Norwegii. Gdy konserwator Chiara Palandri po raz pierwszy ją zobaczyła, od razu zdała sobie sprawę, że ma do czynienia z czymś unikatowym. Jej uwagę przyciągnęła niezwykła oprawa. Nigdy nie widziałam niczego podobnego, mówi Palandri. Teraz muzeum wzywa na pomoc międzynarodowych ekspertów, a dotychczasowe badania sugerują, że to jedna z trzech najstarszych, a może najstarsza, zachowana norweska książka.
Amerykanie znaleźli lód sprzed 6 milionów lat. Pozwoli on lepiej zbadać zmiany klimatu
31 października 2025, 14:02Naukowcy z USA odkryli najstarszy bezpośrednio datowany lód zawierający pęcherzyki powietrza. Rdzeń lodowy zawierający informacje sprzed 6 milionów lat został pobrany w regionie Allan Hills we Wschodniej Antarktyce. Daje on nam bezprecedensowy wgląd w klimat Ziemi z okresu, w którym – jak wskazują liczne dowody geologiczne – klimat był znacznie cieplejszy, a poziom oceanów wyższy niż obecnie.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
