Amerykanie znaleźli lód sprzed 6 milionów lat. Pozwoli on lepiej zbadać zmiany klimatu

31 października 2025, 14:02

Naukowcy z USA odkryli najstarszy bezpośrednio datowany lód zawierający pęcherzyki powietrza. Rdzeń lodowy zawierający informacje sprzed 6 milionów lat został pobrany w regionie Allan Hills we Wschodniej Antarktyce. Daje on nam bezprecedensowy wgląd w klimat Ziemi z okresu, w którym – jak wskazują liczne dowody geologiczne – klimat był znacznie cieplejszy, a poziom oceanów wyższy niż obecnie.



Przed 1400 laty w wielkim mieście Majów kobieta została najwyższym władcą

30 października 2025, 10:07

Przed 1400 laty w mieście Majów Cobá rządziła królowa Ix Ch’ak Ch’een, poinformowali naukowcy z meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii. Imię władczyni z VI wieku udało się poznać dzięki odnalezieniu w ubiegłym roku i odczytaniu tzw. Kamienia Fundacyjnego. To pierwszy monument powiązany ze zbiornikiem wodnym w Cobá i jeden z największych takich zabytków w całej strefie archeologicznej Quintana Roo.


Puszcza Białowieska w coraz gorszym stanie. Trafiła do kategorii „krytycznej” w raporcie IUCN

29 października 2025, 16:21

Stan ochrony naszego największego skarbu przyrodniczego, Puszczy Białowieskiej, spadł do kategorii „krytyczny”, informuje Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN). Organizacja opublikowała niedawno czwarty raport World Heritage Outlook. To dokonywana co kilka lat ocena działań na rzecz ochrony miejsc światowego dziedzictwa wpisanego na listę UNESCO. Puszcza Białowieska to jedno z pięciu takich miejsc w Polsce. Cztery pozostałe znajdują się w Bieszczadach.


Po dekadach rozwiązano zagadkę różowych głazów na szczytach gór na Antarktydzie

24 października 2025, 14:48

Naukowcy od dekad zastanawiali się, skąd się wzięły różowe granitowe głazy porozrzucane na ciemnych wulkanicznych szczytach Hudson Mountains (Gór Hudsona) w Zachodniej Antarktyce. Badacze z British Antarctis Survey (BAS) datowali granit mierząc rozpad promieniotwórczy pierwiastków zamkniętych w mikroskopijnych kryształkach i stwierdzili, ze głazy powstały 175 milonów lat temu, w jurze. Jednak ich pochodzenie było do niedawna tajemnicą. Udało się ją rozwiązać dzięki badaniom lotniczym.


Rewolucyjny implant pozwala na czytanie osobom, które utraciły wzrok w wyniku AMD

21 października 2025, 09:42

Rewolucyjna proteza PRIMA, stworzona przez firmę Science Corporation, umożliwiła ponowne czytanie osobom, które utraciły tę możliwość w wyniku zaniku geograficznego związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). Wszczepiony do oka elektroniczny implant połączony z okularami do rozszerzonej rzeczywistości umożliwił chorym na odczytanie liter z tablicy Snellena. A trzeba wiedzieć, że przed zabiegiem niektórzy z chorych nie widzieli nawet samej tablicy.


Modele klimatyczne swoje, a Ocean Południowy swoje. Wiemy, skąd ta rozbieżność

20 października 2025, 10:12

Światowe oceany pochłaniają około 25% antropogenicznej emisji dwutlenku węgla, z czego sam Ocean Południowy pochłania aż 40% – czyli nawet 4 miliardy ton – co czyni go najważniejszym regionem spowalniającym globalne ocieplanie. Modele klimatyczne przewidują, że zmiana klimatu powinna spowodować zmniejszenie zdolności Oceanu Południowego do pochłaniania węgla z atmosfery. Jednak dane obserwacyjne temu przeczą. W ostatnich dekadach takie zjawisko nie zaszło. Léa Olivier i F. Alexander Haumann z Instytutu Alfreda Wegenera wyjaśnili na łamach Nature Climate Change, dlaczego nie zachodzą zjawiska przewidziane przez modele.


Udało się rozwiązać zagadkę nietypowego pochówku z epoki rzymskiej w dzisiejszej Chorwacji

16 października 2025, 17:19

W 2011 roku w Osijeku w Chorwacji podczas prac archeologicznych trafiono na nietypowy masowy grób – zwłoki siedmiu mężczyzn, które wrzucono do studni. Teraz Mario Novak z Instytutu Badań Antropologicznych w Zagrzebiu i Cosimo Posth z Uniwersytetu w Tybindze wraz z zespołem rozwiązali zagadkę zmarłych. Badania archeologiczne i datowanie radiowęglowe wskazywały, że mężczyzn pochowano około połowy III wieku, analizy biologiczne pokazały, iż wszyscy cierpieli na różne entezopatie i odnosili rany, a badania DNA czterech szkieletów pokazały, że mieli oni różne pochodzenia, jednak żaden z nich nie miał nic wspólnego z lokalną populacją.


Młodzież popełnia coraz mniej przestępstw. Naukowcy opisali przyczyny tego zjawiska

16 października 2025, 09:56

Kryminolodzy Dietrich Oberwittler z Instytutu Maxa Plancka i Robert Svensson z Uniwersytetu w Malmö donoszą, że od lat 90. ubiegłego wieku w wielu krajach rozwiniętych doszło do znaczącego zmniejszenia przestępczości wśród młodzieży. Zdaniem badaczy przyczynami takie stanu rzeczy są mniejsze spożycie alkoholu, spędzanie mniej czasu z rówieśnikami oraz większy nadzór rodziców.


Polscy archeolodzy odkrywają tajemnice królestwa Urartu

15 października 2025, 09:21

Ormiańsko-polska ekspedycja archeologiczna, która od dwóch lat prowadzi wykopaliska w Argisztihinili, ufortyfikowanym mieście królestwa Urartu, dokonała fascynujących odkryć. Jednym z nich jest pochodzący sprzed 2500 lat antropomorficzny idol o nieznanej funkcji, drugim zaś rozległe cmentarzysko popielnicowe z dwunastoma pochówkami ciałopalnymi.


To nie muzeum, a wciąż działający średniowieczny szpital

11 października 2025, 07:26

Oglądając te zdjęcia z pewnością byście się nie domyślili, że to wnętrze szpitala. Naprawdę wyjątkowego.Szpital św. Bartłomieja to najstarszy nieprzerwanie działający szpital w Wielkiej Brytanii. Został ufundowany w 1123 przez Rahere, księdza i ulubionego dworzanina króla Henryka I. Jak zapisał ówczesny kronikarz, Rahere postanowił odbyć pielgrzymkę do Rzymu. Na początku drogi ukazał mu się Bartłomiej Apostoł, który nakazał, by w Smithfield, zaraz za północno-zachodnimi murami Londynu, założył klasztor z kościołem oraz szpital.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy